Juliusz Zarębski (ur. 28 lutego 1854 w Żytomierzu, zm. 15 września 1885 w Żytomierzu) – kompozytor i pianista polski; przedwcześnie zmarły twórca słynnego Kwintetu fortepianowego...
Juliusz Zarębski (ur. 28 lutego 1854 w Żytomierzu, zm. 15 września 1885 w Żytomierzu) – kompozytor i pianista polski; przedwcześnie zmarły twórca słynnego Kwintetu fortepianowego g-moll, powszechnie uważanego za najwybitniejsze dzieło polskiej kameralistyki romantycznej. Zarębski studiował w Konserwatorium Wiedeńskim, które ukończył w 1872 ze złotymi medalami w klasie kompozycji (u Franza Krenna) i fortepianu (u Josefa Dachsa). Kontynuował studia w Konserwatorium Petersburskim, którego dyplom uzyskał w przeciągu zaledwie 3 miesięcy w 1873. W 1874 udał się do Rzymu gdzie przez rok studiował pod kierunkiem Liszta, stawszy się jego ulubionym uczniem. Jemu to właśnie Zarębski zadedykuje swoje najwybitniejsze dzieło, Kwintet fortepianowy g-moll op. 34 (1885), napisane na krótko przed swoją śmiercią na gruźlicę w wieku zaledwie 31 lat. Od 30 stycznia 1880 do śmierci pięć lat później pracuje na stanowisku profesora Konserwatorium w Brukseli. Podczas Wystawy w Paryżu w 1878 zachwyca publiczność grą na fortepianie o dwóch klawiaturach. W roku 1879 ożenił się z pianistką niemiecką Johanną Wenzel, również uczennicą Liszta, późniejszą Janiną Zarębską (zm. 1928). Od koncertów w Odessie i Kijowie wiosną 1874 rozpoczyna swoją karierę pianisty-wirtuoza. Z wielkim sukcesem koncertuje w wielu innych miastach Europy, m.in. w Rzymie, Neapolu, Konstantynopolu, Warszawie, Paryżu i Londynie. Zarębski był jednym z bardziej oryginalnych kompozytorów polskich 2 połowy XIX wieku. Jego kompozycje na fortepian, poza widocznymi wpływami Liszta, wskazują na rozwój niektórych technik kompozytorskich Chopina, szczególnie w twórczym sposobie wykorzystania motywów ludowych, a cykl fortepianowy Róże i ciernie op. 13 zapowiada fakturę fortepianową impresjonizmu. Największym jednak jego osiągnięciem kompozytorskim jest napisany na krótko przed śmiercią Kwintet fortepianowy g-moll op. 34. Fakt, że Kwintet do roku 1931 pozostawał nieopublikowany, przyczynił się do tego, że utwór ten nie zajął należnego mu miejsca w repertuarze światowej muzyki kameralnej. Jego mogiła znajduje się na starym polskim cmentarzu w Żytomierzu, blisko odnowionej niedawno kaplicy, po lewej stronie od drogi wiodącej do tejże kaplicy. Podobno jego serce jest zamurowane w Żytomierskiej katedrze katolickiej św. Zofii.
fot. Autorstwa L. Sascip - Polona.pl, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=69339288
