KALENDARIUM MAJ

ohann Georg Leopold Mozart (ur. 14 listopada 1719 w Augsburgu, zm. 28 maja 1787 w Salzburgu) – niemiecki skrzypek i kompozytor. Ojciec Wolfganga Amadeusa Mozarta i Marii Anny ‘Nannerl’ Mozart. Leopold Mozart urodził się w Augsburgu, w rodzinie rzemieślniczej. Jego rodzicami byli Johann Georg Mozart (1679–1736), z zawodu introligator, i Anna Maria Sulzer (1696–1766). Leopold kształcił się w Augsburgu w gimnazjum i liceum jezuitów, gdzie otrzymał także podstawowe wykształcenie muzyczne. W 1737 przeniósł się do Salzburga, gdzie studiował filozofię na Uniwersytecie Salzburskim – uczelni o europejskiej renomie, zarządzanej przez benedyktynów. Jednakże po dwóch latach zaniedbał naukę i musiał opuścić uczelnię. Otrzymał natomiast pracę jako służący i muzyk (skrzypek) u salzburskiego arystokraty hrabiego Thurn-Valsassina und Taxis. W 1743 rozpoczął pracę jako skrzypek w orkiestrze arcybiskupa salzburskiego Leopolda Antona Firmiana. Awansując powoli w orkiestrze arcybiskupiej, w 1763 osiągnął pozycję wicekapelmistrza; pozycji kapelmistrza jednak nie udało mu się nigdy otrzymać, chociaż dążył do tego przez całe życie.

Luigi Boccherini (ur. 19 lutego 1743 w Lukce, zm. 28 maja 1805 w Madrycie) – włoski kompozytor i wiolonczelista epoki klasycyzmu oraz rokoko, dzięki któremu wiolonczela awansowała do rzędu instrumentów solowych. Uważany za jednego (obok Haydna) z twórców kwartetu smyczkowego. Luigi Boccherini pochodził z muzykalnej rodziny, jego ojciec grał na wiolonczeli oraz kontrabasie i w 1757 r. wysłał chłopca na lekcje w Rzymie. W 1769 r. Boccherini wyjechał do Hiszpanii, gdzie zatrudnił go infant Ludwik - młodszy brat Karola III. Współpraca zakończyła się, gdy królowi nie spodobał się fragment jednego z utworów, a poirytowany kompozytor podwoił dany motyw. Po tym incydencie, obrażony Boccherini udał się w góry Gredos, gdzie stworzył swoje najsłynniejsze dzieła. Do mecenasów twórczości Boccheriniego należeli też Lucjan Bonaparte i Fryderyk Wilhelm II Hohenzollern. Był dwukrotnie żonaty i miał dwie córki. Zmarł w zupełnej biedzie w Madrycie. Jego współcześni spadkobiercy żyją w Hiszpanii. Po śmierci został zupełnie zapomniany, a renesans popularności jego twórczości rozpoczął się w drugiej połowie XX wieku, kiedy jego prace zostały szczegółowo zbadane przez francuskiego muzykologa Yvesa Gérarda w 1969 roku. Powstał wtedy tzw. Boccherini Quintet, który wykonuje muzykę Boccheriniego. Początkowo grał w Paryżu, później odbył światowe tournée. Luigi Boccherini skomponował około 600 utworów, w tym m.in. 20 symfonii, liczne koncerty wiolonczelowe, setki utworów kameralnych, oratoria, kantaty, operę. Z ogromnego dorobku Boccheriniego największą popularność zdobył menuet z Kwintetu smyczkowego nr 13, zwłaszcza kiedy wykorzystany został w brytyjskiej komedii Jak zabić starszą panią; w Polsce śpiewany przez Wojciecha Młynarskiego z jego własnym tekstem jako Obiad rodzinny.

György Sándor Ligeti (ur. 28 maja 1923 w Dicsőszentmárton, zm. 12 czerwca 2006 w Wiedniu) – węgierski kompozytor żydowskiego pochodzenia, również obywatel Austrii. Uznawany jest za jednego z czołowych kompozytorów muzyki współczesnej XX w. W powszechnej świadomości znany przede wszystkim jako twórca utworów, które (we fragmentach) zostały wykorzystane jako muzyka do filmu Kubricka 2001: Odyseja kosmiczna. Ligeti był synem okulistki i bankiera – doktora ekonomii. Ojciec został zamordowany w 1944 roku w KZ Bergen-Belsen, a jego młodszy brat Gábor w KZ Mauthausen-Gusen, matka zaś przeżyła KZ Auschwitz-Birkenau. Ligeti uczęszczał do węgierskiej szkoły podstawowej, a następnie rumuńskiego gimnazjum. Od 1936 roku otrzymywał lekcje gry na fortepianie. Po maturze w 1941 roku chciał studiować fizykę i matematykę, jednakże z powodu żydowskiego pochodzenia nie został przyjęty. Ligeti rozpoczął więc naukę teorii muzyki u Veressa, Járdányia, Bárdosa i Farkasa, jak również gry na organach w konserwatorium w Klausenburgu, a następnie w Budapeszcie. W roku 1944 musiał przerwać naukę, gdyż został powołany przez armię węgierską do prac pomocniczych. Krótko po tym Ligeti dostał się do sowieckiej niewoli. Zdołał jednak, korzystając z zamieszania wywołanego bombardowaniem, zbiec z obozu jenieckiego. Po wojnie kontynuował studia muzyczne, ukończywszy je w 1949 roku. Następnie pracował przez rok jako etnomuzykolog rumuńskiej muzyki ludowej, po czym udał się do Budapesztu, gdzie wykładał harmonię, kontrapunkt i analizę muzyczną w konserwatorium. Po upadku powstania węgierskiego w 1956 roku uciekł w grudniu wraz ze swą przyszłą żoną Verą Spitz do Wiednia i uzyskał obywatelstwo austriackie. W Kolonii Ligeti pracował w studiu muzyki elektronicznej, tam też spotkał ważnych przedstawicieli awangardy – kompozytorów Stockhausena i Koeniga – pionierów muzyki elektronicznej. Od 1969 do 1972 roku przebywał w Berlinie, będąc w latach 1969–1970 stypendystą DAAD. Od 1972 do 1992 roku był członkiem berlińskiej Akademie der Künste (zachodniej). Również od roku 1972 miał status kompozytora rezydenta na Uniwersytecie Stanforda, pisząc tam m.in. dzieło orkiestrowe: San Francisco Polyphony. W latach 1973–1989 wykładał kompozycję na Wyższej Szkole Muzyki i Teatru w Hamburgu. Następnie udał się do Wiednia, gdzie mieszkał do śmierci w dniu 12 czerwca 2006 roku. Pochowany został na Cmentarzu Centralnym w Wiedniu.