KALENDARIUM GRUDZIEŃ

Theophil Franz Xaver Scharwenka (pol. Teofil Franciszek Ksawery Scharwenka; ur. 6 stycznia 1850 w Szamotułach, zm. 8 grudnia 1924 w Berlinie) – polsko-niemiecki pianista i kompozytor. Fundator szkoły muzycznej w Berlinie i Nowym Jorku. Urodził się w Szamotułach, w Wielkopolsce, w okresie zaboru pruskiego. Studiował muzykę w Berlinie w 1865 pod kierunkiem Theodora Kullaka. Jego starszy brat (Ludwig) Philipp Scharwenka (1847–1917) był również kompozytorem i nauczycielem muzyki. W 1881 Scharwenka założył konserwatorium w Berlinie, a od 1891 do 1898 prowadził szkołę muzyczną „Scharwenka Music School in New York City”. Jest autorem Methodik des Klavierspiels (Metodyka gry na fortepianie), która została opublikowana w Lipsku w 1907. Zmarł w Berlinie.

Jakub Józef Orliński (ur. 8 grudnia 1990 w Warszawie) – polski śpiewak (kontratenor). Jest synem malarki Bogny Czechowskiej-Orlińskiej (założycielka Fundacji „Słoneczna Akademia”) i sam uczęszczał do liceum plastycznego. Karierę wokalną zaczynał w Męskim Zespole „Gregorianum” kierowanym przez Berenikę Jozajtis, z którym koncertował w kraju i za granicą. Jest absolwentem Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie (od 2009 r., studiował w klasie śpiewu dr hab. Anny Radziejewskiej). W trakcie studiów występował w spektaklach organizowanych między innymi przez Uniwersytet Muzyczny im. Fryderyka Chopina w Warszawie oraz Akademię Teatralną im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Od 2012 był także uczestnikiem Akademii Operowej Teatru Wielkiego–Opery Narodowej w Warszawie, a od 2015 studentem Juilliard School, gdzie kształci się pod kierunkiem Edith Wiens. W 2011 uzyskał wyróżnienie na I Międzynarodowym Konkursie Muzyki Dawnej w Poznaniu, w 2012 zdobył I nagrodę na Międzynarodowym Konkursie im. Rudolfa Petraka w Žilinie na Słowacji oraz nagrodę specjalną na VI Europejskim Konkursie Śpiewu Operowego DEBIUT 2012 w Weikersheim w Niemczech. W 2015 zdobył I nagrodę w trakcie Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. Marcelli Sembrich-Kochańskiej w Nowym Jorku, a w 2016 zdobył II nagrodę regulaminową w kategorii głosów męskich podczas IX Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. Stanisława Moniuszki. W 2016 został także zwycięzcą Grand Finals w Metropolitan Opera National Council Auditions. Występował między innymi w Carnegie Hall oraz w Alice Tully Hall w Lincoln Center, w Nowym Jorku, zbierając jednocześnie pozytywne recenzje między innymi w „New York Times”. W 2019 roku otrzymał Gramophone Classical Music Award dla najlepszego młodego artysty. W styczniu 2020 zdobył Paszport „Polityki” w kategorii muzyka poważna za rok 2019.

Jean Sibelius, właśc. Johan Julius Christian Sibelius (ur. 8 grudnia 1865 w Hämeenlinna, zm. 20 września 1957 w Järvenpää) – fiński kompozytor, wolnomularz. Uważany jest za twórcę narodowego stylu w muzyce fińskiej. Urodził się w szwedzkojęzycznej rodzinie jako Johan Julius Christian Sibelius. Pomimo szwedzkiego pochodzenia rodzice posłali go do fińskojęzycznej szkoły. Od 1885 roku studiował prawo na Uniwersytecie Helsińskim, następnie zaś kompozycję u Szweda M. Wegeliusa i grę na skrzypcach. Przez dwa lata (1889/1890) był uczniem A. Beckera w Berlinie. W 1890/1891 w Wiedniu u R. Fuchsa i K. Goldmarka, po czym wrócił do Finlandii. Niedługo potem stworzył pierwsze dzieła (Kullervo 1892, 4 legendy z Kalevali 1895), które odniosły duży sukces. Podróżował po Europie (Wielka Brytania, Niemcy, Włochy) i USA. W swej twórczości nawiązywał do fińskiego folkloru, czerpał także inspirację z poezji i literatury narodowej. Komponował utwory na skrzypce, wiolonczelę, fortepian oraz poematy symfoniczne takie jak: Pieśń wiosenna i Finlandia. Ta ostatnia stała się bardzo popularna w Finlandii i rozbudziła uczucia patriotyczne wśród Finów. Poważnie zaniepokoiło to władze Imperium Rosyjskiego, które rozpoczęły rusyfikację należącej w tym czasie do terytorium rosyjskiego Finlandii. Inne dzieła kompozytora: Oceanidy op.73 (1914), suita Karelia op.11 (1893) i (ostatnie) poemat symfoniczny Tapiola op.112 (1926). Po roku 1926 Sibelius przestał komponować i osiadł w swoim domku (który nazwał imieniem swojej żony – Ainola), w pobliżu którego został też pochowany. W 1950 roku odznaczony został Krzyżem Wielkim Orderu Białej Róży Finlandii.

Bohuslav Martinů; ur. 8 grudnia 1890 w Poličce, zm. 28 sierpnia 1959 w Pratteln) – czeski kompozytor muzyki poważnej tworzący w stylu neoklasycznym; wykładowca Uniwersytetu Princeton i Mannes School of Music. Martinů napisał dziesięć baletów, siedemnaście oper (w tym Mirandolinę), sześć symfonii, siedemnaście koncertów, a także wiele dzieł kameralnych, dużych utworów wokalno-instrumentalnych oraz pieśni. W 1968 Harry Halbreich opublikował chronologiczny katalog dzieł kompozytora, zawierający 387 pozycji. Urodził się 8 grudnia 1890 w Poličce. Ze względu na szereg napotykanych przez niego trudności w kontaktach z ludźmi biografowie zakładają retrospektywnie, że mógł on cierpieć na zespół Aspergera należący do zaburzeń ze spektrum autyzmu. Studiował w Konserwatorium Praskim, którego nie ukończył przenosząc się do szkoły organowej, a od 1913 był skrzypkiem Filharmonii Czeskiej. W Poličce mieszkał do 16 roku życia. Przed I wojną światową uczył gry na skrzypcach. Po wojnie wznowił studia kompozycji kształcąc się u Josefa Suka. W 1919 jako drugi skrzypek Filharmonii Czeskiej wyruszył w trasę koncertową po Europie. W 1922 Teatr Narodowy w Pradze wystawił jego balet Istar. Od 1923 do 1940 przebywał w Paryżu gdzie zainteresował się muzyką Igora Strawinskiego, Grupy Sześciu, ekspresjonizmem oraz jazzem, a także utrzymywał kontakty z miejscowymi muzykami, m.in. z Albertem Rousselem. W tym czasie swoimi utworami zwrócił uwagę m.in. Siergieja Kusewickiego. Po wybuchu II wojny światowej pomagał emigrantom z Protektoratu Czech i Moraw przybyłym do Francji, zaś po kampanii francuskiej zamieszkał w Stanach Zjednoczonych. Po zakończeniu wojny zaproponowano mu posadę wykładowcy w praskim konserwatorium, której nie objął ze względu na stan zdrowia oraz sytuację polityczną w Czechosłowacji. W 1953 i 1956 uzyskał stypendium Guggenheima. Po powrocie do stolicy Francji przeniósł się do Nicei, a następnie do Szwajcarii. Zmarł w Pratteln 28 sierpnia 1959 z powodu raka żołądka. W 1989 jego ciało przewieziono do Polički. W 1991 roku został pośmiertnie odznaczony Orderem Tomáša Garrigue Masaryka II klasy.