Louis Spohr, właśc. Ludwig Spohr (ur. 5 kwietnia 1784 w Brunszwiku, zm. 22 października 1859 w Kassel) – niemiecki kompozytor, skrzypek i dyrygent. Określany mianem „zapomnianego...
Louis Spohr, właśc. Ludwig Spohr (ur. 5 kwietnia 1784 w Brunszwiku, zm. 22 października 1859 w Kassel) – niemiecki kompozytor, skrzypek i dyrygent. Określany mianem „zapomnianego mistrza”, który miał być za życia podziwiany na równi z Beethovenem. Urodził się w Brunszwiku w rodzinie lekarza Carla Heinricha Spohra i Julianny Henke. Jego rodzice byli amatorskimi muzykami – ojciec grał na flecie zaś matka była utalentowaną pianistką i śpiewaczką[1]. W wieku pięciu lat otrzymał pierwsze skrzypce do nauki gry (przechowywane obecnie w Staatsarchiv w Brunszwiku). Najwcześniejsze kompozycje Spohra pochodzą z 1796 roku. W 1799 roku objęty został patronatem przez księcia Brunszwiku Karola Wilhelma i został drugim skrzypkiem na jego dworze. Tam zetknął się z dziełami Mozarta (Don Giovanni (KV 527), Czarodziejski flet (KV 620)), które wywarły na nim ogromne wrażenie[2]. W Brunszwiku zyskał sławę wirtuoza skrzypiec. Wkrótce też zaczął działać w innych miastach jak Gota, Wiedeń (1813-1815), Frankfurt nad Menem i w Kassel, gdzie w 1822 zamieszkał na stałe i działał artystycznie przy dworze książęcym. Louis Spohr jest autorem 18 koncertów skrzypcowych, 10 symfonii i 10 oper, wśród których opera Faust bywa określana jako pierwsza opera romantyczna. Jest także autorem muzyki kameralnej. Spośród jego oper największą popularność zdobyła Jessonda (1823). Opera Duch Gór (Der Berggeist, 1825) została napisana do libretta Georga Döringa na podstawie baśni o karkonoskim Duchu Gór, znanym w Polsce jako Liczyrzepa. Baśń ta pochodziła ze zbioru Niemieckich baśni ludowych Johannesa Musäusa, lecz jej treść w operze Spohra została nieco zmieniona przez librecistę. Odznaczony bawarskim Orderem Maksymiliana (1853)[3] i pruskim orderem Pour le Mérite (1848). W 1921 powstało w Kessel muzeum Louisa Spohra, a w 1954 Towarzystwo im. Louisa Spohra (Spohr-Gesellschaft).
Pablo Casals
1973-10-22
Pau Casals i Defilló, również Pablo Casals (ur. 29 grudnia 1876 w Vendrell w Hiszpanii, zm. 22 października 1973 w San Juan w Portoryko) – kataloński wiolonczelista, kompozytor...
Pau Casals i Defilló, również Pablo Casals (ur. 29 grudnia 1876 w Vendrell w Hiszpanii, zm. 22 października 1973 w San Juan w Portoryko) – kataloński wiolonczelista, kompozytor i dyrygent. Wykształcony w konserwatoriach Barcelony i Madrytu. W Madrycie jego głównym profesorem był, uważany za założyciela hiszpańskiej szkoły wiolonczelistyki, wiolonczelista pochodzenia francusko-polskiego Victor Mirecki. W latach 1895-1898 Casals był solistą orkiestry Opery paryskiej. Zadebiutował w 1899 w Paryżu. Od 1905 roku rozpoczął działalność kameralisty, pracując z Jacquesem Thibaudem i Alfredem Cortotem. Pozostawił po sobie wiele wartościowych nagrań solowych, muzyki kameralnej i orkiestrowych. Najbardziej znane spośród nich są nagrania Suit Bacha na wiolonczelę solo, których dokonał w latach 1936-1939. Opuścił Hiszpanię w 1939 roku osiedlając się w Prades we francuskich Pirenejach. Usprawnił technikę gry na wiolonczeli, jako pedagog wykształcił wielu wybitnych artystów, jak Gaspar Cassadó i Mstisław Rostropowicz. Z jego inicjatywy w latach 1950–1968 odbywały się znane festiwale bachowskie w Prades (Pireneje). W roku 1956 osiedlił się w San Juan (Portoryko), gdzie od 1957 organizował festiwale. W roku 1971 skomponował hymn pokoju dla ONZ. Komponował utwory instrumentalne i chóralne, np. Oratorium bożonarodzeniowe „The Manger”.
Ferenc Liszt, niem. Franz Liszt; ur. 22 października 1811 w Raiding, zm. 31 lipca 1886 w Bayreuth) – węgierski kompozytor i pianista, jedna z najwybitniejszych postaci romantyzmu w muzyce....
Ferenc Liszt, niem. Franz Liszt; ur. 22 października 1811 w Raiding, zm. 31 lipca 1886 w Bayreuth) – węgierski kompozytor i pianista, jedna z najwybitniejszych postaci romantyzmu w muzyce. Był też wybitnym filozofem, pisał eseje i artykuły, działał na arenie politycznej. Liszt stworzył nowy gatunek muzyczny: poemat symfoniczny, którego charakterystyczną cechą była transformacja motywów, podobna do leitmotivu R. Wagnera i H. Berlioza. Choć tak naprawdę rozwinął pomysł F. Mendelssohna, sam nadał tej formie muzycznej charakter i oblicze jakie dziś znamy – sam skomponował 13 poematów symfonicznych. W muzyce fortepianowej rozwinął fakturę i technikę pianistyczną, wprowadzając wirtuozerski kunszt do wielu utworów, wyprzedzając impresjonistyczny styl Claude’a Debussy’ego i Maurice’a Ravela, ekspresjonizm Aleksandra Skriabina, a także późnoromantyczny koncert fortepianowy Piotra Czajkowskiego i Siergieja Rachmaninowa. Obalił też tradycyjne struktury tonalne (chociażby w utworze, którego tytuł mówi sam za siebie: Bagatelle sans tonalité, czyli Bagatela bez tonacji) i zachęcał swoich uczniów do tego samego. Niechęć i opór środowiska muzycznego wywoływała też pogarda Liszta do klasycznych form, zwłaszcza sonaty; tak, że jego niektóre bardziej kontrowersyjne utwory (kończone dysonansem, eksperymentalne) spotkały się z bojkotem głównie z konserwatywnym środowiskiem muzycznym Niemiec (J. Brahms, Robert Schumann, krytyk E. Hanslick). Jeden z jego uczniów zapytał o Csaradas macabre: „Czy wolno komponować takie dzieła i ich słuchać”. Prócz niezwykłych osiągnięć jako pianista i dyrygent, nauczał ponad 400 uczniów, skomponował ponad 800 dzieł, z czego co najmniej połowa to transkrypcje. Napisał lub współpracował przy pisaniu przynajmniej 8 książek. Pozostawił pokaźny zbiór korespondencji, a także ponad 200 parafraz utworów innych kompozytorów na fortepian. Był jednym z inicjatorów użycia nowych dźwięków harmonicznych w XIX wieku, przede wszystkim skomplikowanych akordów. Badał nowe techniki muzyczne, zajmował się wariacjami tematycznymi. Był również aktywnym propagatorem kultury polskiej, zaprzyjaźnionym m.in. z Fryderykiem Chopinem, Adamem Mickiewiczem, Juliuszem Słowackim, Julianem Ursynem Niemcewiczem, Henrykiem Wieniawskim, Juliuszem Kossakiem, Janem Ruckgaberem; uczył także Carla Tausiga, Juliusza Zarębskiego i Józefa Wieniawskiego. Był teściem i przyjacielem Richarda Wagnera. To Wagner namówił Liszta do skrócenia Symfonii Dantejskiej do dwóch części. Liszt został pochowany na cmentarzu w Bayreuth, niedaleko willi i miejsca spoczynku Wagnera. Podobnie jak wielu artystów w jego czasach, był wolnomularzem.
