KALENDARIUM MARZEC

Jerzy Stanisław Milian (ur. 10 kwietnia 1935 w Poznaniu, zm. 7 marca 2018) – polski muzyk jazzowy, malarz i kompozytor, wibrafonista, aranżer; w latach 1973–1991 dyrektor Orkiestry Rozrywkowej Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach. W 1951 w wieku szesnastu lat ukończył Państwową Średnią Szkołę Muzyczną w Poznaniu. Później studiował w prestiżowym wschodnioberlińskim konserwatorium (obecnie Muzyczna Szkoła Wyższa im. Hannsa Eislera w Berlinie; Hochschule für Musik „Hanns Eisler“ Berlin). Jego nauczycielami byli m.in. Wolfram Heicking i Bogusław Schaeffer. W latach 1953–1955 tworzył kwintet wraz ze Stanisławem Chwiłkowskim, Ryszardem Czaplickim, Jerzym Piątkiem i Stanisławem Liskiem. W latach 1956–1958 grał na wibrafonie w sekstecie Krzysztofa Komedy, a na przełomie 1959 i 1960 w kwintecie Jana Wróblewskiego. Na jego dorobek artystyczny składają się też oprawy muzyczne kabaretów. Dyrektor i kierownik artystyczny Orkiestry Rozrywkowej Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach, wykładowca na poznańskiej PWSM. Uczestnik wielu festiwali jazzowych (m.in. Jazz Jamboree). Zasiadał w jury Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze. W latach 1950–1957 był członkiem ZMP, od 1961 należał do PZPR. W czasach PRL był odznaczony m.in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi i odznaką Zasłużony Działacz Kultury. W 2004 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2017 nakładem GAD Records wydano autobiografię Jerzego Miliana Wiem i powiem. Życiorys dobrze brzmiący. Został pochowany na Centralnym Cmentarzu Komunalnym w Katowicach.

Kazimierz Wiłkomirski (ur. 1 września 1900 w Moskwie, zm. 7 marca 1995 w Warszawie) – polski wiolonczelista, kompozytor, dyrygent i pedagog; syn Anieli i Alfreda Wiłkomirskich, brat Marii i Michała oraz przyrodni brat Wandy i Józefa. Jako 11-letni chłopiec zaczął uprawiać kameralistykę z bratem Michałem (skrzypce) i siostrą Marią (fortepian). Pierwszy koncert Tria Wiłkomirskich odbył się 1913 w Bogorodsku, w 1915 Trio debiutowało w Moskwie, a w 1919 w Warszawie. W latach 1919–1921 był wiolonczelistą w orkiestrze Opery Warszawskiej, następnie w latach 1926–1934 pierwszym wiolonczelistą Filharmonii Warszawskiej, a od 1927 także jej dyrygentem. W czasie II wojny światowej przebywał w Warszawie. W latach 1939–1941 grał w orkiestrze Adama Dołżyckiego w kawiarni Lardellego. Uprawiał kameralistykę, występując m.in. w kawiarni Bolesława Woytowicza z kwartecie smyczkowym Eugenii Umińskiej (z Romanem Padlewskim i Henrykiem Trzonkiem) oraz kwartetem Ireny Dubiskiej (z Padlewskim i Mieczysławem Szaleskim). 21 maja 1943 jako członek Kwartetu Umińskiej uczestniczył w prawykonaniu II Kwartetu Smyczkowego Grażyny Bacewicz, w „Salonie Sztuki” Woytowicza przy Nowym Świecie 27 w Warszawie. Jako solista i kameralista wystąpił w około 500 koncertach. Jako dyrygent Wiłkomirski zadebiutował 20 lutego 1927 koncertem w Filharmonii Warszawskiej, w programie którego znalazły się: uwertura-fantazja Romeo i Julia oraz Wariacje na temat rokoko Piotra Czajkowskiego, koncert fortepianowy Aleksandra Skriabina oraz Kaprys hiszpański Nikołaja Rimskiego-Korsakowa. Poza Polską występował w Rumunii, Niemczech i na Łotwie, a po 1945 w Związku Radzieckim, Czechosłowacji, Niemczech, Bułgarii, Izraelu i na Kubie. Jako dyrygent operowy wystąpił po raz pierwszy w marcu 1933 w Operze Warszawskiej (Borys Godunow Modesta Musorgskiego). W latach 1947–1949 był kierownikiem artystycznym, a następnie (do 1952) dyrygentem Opery i Filharmonii we Wrocławiu, w 1952–1954 kierownikiem artystycznym Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku, a od stycznia 1953 kierownikiem Studia Operowego w Gdańsku, przekształconego wkrótce w Operę Bałtycką, w której w latach 1955–1957 działał jako dyrygent. W 1957 wrócił do Opery Wrocławskiej jako dyrygent (do wiosny 1960), kierownik artystyczny (do grudnia 1960) i ponownie dyrygent (do 1963). Występował także w teatrach zagranicznych, m.in. w Bratysławie, Budapeszcie, Dreźnie, Klużu-Napoce, Schwerinie. Był jurorem wielu międzynarodowych konkursów muzycznych, m.in. w Pradze, Moskwie, Budapeszcie, Monachium. W 1974 przewodniczył jury ogólnopolskiego konkursu dyrygenckiego w Katowicach. Po raz ostatni wystąpił jako wiolonczelista 1983 w Sopocie, a jako dyrygent 1986 we Wrocławiu.

Joseph-Maurice Ravel (ur. 7 marca 1875 w Ciboure, zm. 28 grudnia 1937 w Paryżu) – francuski kompozytor i pianista, jeden z przedstawicieli impresjonizmu. Choć większość jego dzieł stanowią pieśni i utwory fortepianowe, to najbardziej znane są jego utwory orkiestrowe, a przede wszystkim Boléro.