KALENDARIUM LUTY

Giovanni Pierluigi da Palestrina (zw. też m.in. Giovanni Petraloysio, Joannes-Petrus-Aloysius Praenestinus, ur. między 3 lutego 1525, a 2 lutego 1526 w Palestrinie lub Rzymie, zm. 2 lutego 1594 w Rzymie) – włoski kompozytor epoki renesansu. Palestrina komponował przede wszystkim muzykę religijną. Był kompozytorem bardzo płodnym – znane są 104 msze (4-8 głosowe), około 370 motetów, około 70 hymnów, 35 magnificatów, po kilka lamentacji i litanii, około 140 madrygałów. Pierwsza, pełna edycja jego dzieł pochodzi z lat 1862 – 1907, obejmuje 33 tomy. Jego utwory reprezentują typowe gatunki muzyki XVI wieku, odzwierciedlające jego związek z papiestwem oraz tendencje stylistyczne powstałe w rezultacie postanowień soboru trydenckiego. Za najbardziej znaczące osiągnięcie Palestriny uważa się kompozycje do tekstu ordinarium missae. Jego msze oparte są na cantus firmus pochodzącym z chorału lub kompozycji własnej. Kompozytor stosował technikę imitacyjną, fauxbourdon oraz nota contra notam. Jego dzieła, przeznaczone zazwyczaj na chór a cappella, utrzymane są w czystej diatonice skal kościelnych. Jedną z głównych zalet stylu Palestriny jest ogromna staranność deklamacji tekstu. Cecha ta, a także prostota rytmiczna i harmoniczna oraz poważny charakter jego kompozycji zadecydowały o uznaniu przez sobór trydencki stylu palestrinowskiego, tzw. stylu osservato (surowy), za oficjalny styl wielogłosowej muzyki kościelnej. Motety Palestriny różnią się zasadniczo od mszy tym, że zamiast sylabicznej deklamacji tekstu wprowadzają bogatą figurację głosów. Kompozytor tworzył madrygały religijne na cześć Madonny oraz nieliczne madrygały świeckie. Ze względu na swój ogromny wpływ na kształtowanie się renesansowej muzyki religijnej, Palestrina zwany jest często „Bachem Renesansu” i „księciem muzyków”.

Jascha Heifetz, ros. Иосиф Рувимович Хейфец (ur. 2 lutego 1901 w Wilnie, zm. 10 grudnia 1987 w Los Angeles) – amerykański skrzypek pochodzenia żydowskiego. Urodził się w Wilnie, jako syn miejscowego nauczyciela gry na skrzypcach. Naukę gry na tym samym instrumencie Jascha podjął w wieku trzech lat. Po nauce u boku ojca oraz Ilii D. Malkina wystąpił po raz pierwszy publicznie w wieku siedmiu lat – było to w Kownie, gdzie wykonał „Koncert skrzypcowy e-moll” Feliksa Mendelssohna. W roku 1910 podjął naukę pod okiem Leopolda Auera w konserwatorium w Sankt-Petersburgu. Jako nastolatek grał już koncerty w państwach całej Europy, zaś w roku 1911 odbył się jego koncert w Sankt-Petersburgu, po którym policja musiała zapewnić mu ochronę przed 25-tysięcznym tłumem melomanów. Pierwszy koncert w Stanach Zjednoczonych Heifetz zagrał w Carnegie Hall 27 października 1917. Zyskując uznanie amerykańskiej publiczności, przyjął obywatelstwo amerykańskie w roku 1925.

Lisa Della Casa (ur. 2 lutego 1919 w Burgdorfie, zm. 10 grudnia 2012 w Münsterlingen) – szwajcarska śpiewaczka operowa i estradowa (sopran). Kształciła się w konserwatoriach w Bernie i Zurychu. Debiutowała w 1943 na scenie Stadttheater w Zurychu jako Mimi w Cyganerii Pucciniego. Od 1947 miała angaż stałej solistki Opery Wiedeńskiej, a od 1953 nowojorskiej Metropolitan Opera. Decydującym momentem w karierze był występ w 1948 w Salzburgu w partii Hrabiny w operze Capriccio Richarda Straussa. Śpiewała w mediolańskiej La Scali i londyńskiej Covent Garden oraz na festiwalu w Salzburgu. Związana była również z Bawarską Operą w Monachium. Zarówno przez krytyków, jak i publiczność ceniona była przede wszystkim jako wykonawczyni dzieł W.A. Mozarta i R. Straussa. Karierę muzyczną zakończyła w 1974 roku.

Fritz Kreisler (ur. 2 lutego 1875 w Wiedniu, zm. 29 stycznia 1962 w Nowym Jorku) − austriacki kompozytor i skrzypek. Urodził się w rodzinie żydowskiej. Bardzo wcześnie opanował technikę gry na skrzypcach i występował jako „cudowne dziecko”. Już jako dwunastolatek wspólnie z pianistą Morizem Rosenthalem odbył podróż koncertową po Ameryce. Muzycznie zdobywał wykształcenie w rodzinnym Wiedniu, później studiował w Paryżu kompozycję u Léo Delibesa i skrzypce u Lamberta Massarta. Przed I wojną światową wyjechał do Ameryki, lecz w 1924 powrócił do Europy i działał w Berlinie, lecz wskutek prześladowań antysemickich III Rzeszy opuścił w 1938 Niemcy i wyjechał do Paryża, skąd przeniósł się do Stanów Zjednoczonych. Jako kompozytor Kreisler znany jest głównie z wirtuozowskich utworów salonowych na skrzypce z fortepianem, często naśladujących style dawnych epok (niektóre utwory Kreislera uchodziły przez pewien czas za przeróbki dzieł włoskiego baroku, zanim okazało się, kto jest ich autorem). Niektóre jego utwory zyskały szczególną popularność i weszły do stałego repertuaru (Cierpienia miłosne, Kaprys wiedeński).