KALENDARIUM GRUDZIEŃ

Aaron Copland (ur. 14 listopada 1900 w Nowym Jorku, zm. 2 grudnia 1990 w Sleepy Hollow w stanie Nowy Jork) – kompozytor i dyrygent amerykański. Urodził się w Nowym Jorku w rodzinie imigrantów żydowskich z Litwy. Mając 15 lat postanawia zostać muzykiem. Pierwszymi jego nauczycielami byli: Leopold Wolfsohn, Wittgenstein i Adler. Od 1917 kształcił się pod kierunkiem Rubina Goldmarka (nauczyciela m.in. George’a Gershwina). W 1921 wyjechał do Francji, gdzie przez 3 lata studiował w klasie Nadii Boulanger w Paryżu i Fontainebleau. W styczniu 1925 zadebiutował jako kompozytor prawykonaniem Symphony for Organ and Orchestra (solistką była prof. Boulanger). W 1925 otrzymał kilkuletnie stypendium Guggenheima, które umożliwiło mu zajęcie się wyłącznie kompozycją. W latach 1928-31 wspólnie z Rogerem Sessionsem organizował koncerty współczesnej muzyki amerykańskiej, tzw. Copland-Sessions Concerts. Był też dyrygentem American Festival of Contemporary Music w Yaddo w ciągu pierwszych dwóch lat istnienia tej instytucji. Przez 8 lat zajmował stanowisko prezesa Związku Kompozytorów Amerykańskich. Działał jako pianista, dyrygent oraz pedagog w Harvard University, w New School for Social Research w Nowym Jorku (1927-37) i w Berkshire Music Center. W jego utworach słychać wpływy jazzu, folkloru amerykańskiego i meksykańskiego. Obok kompozycji klasycznych – baletów, koncertów, oper i symfonii, tworzył też muzykę filmową. Zajmował się także działalnością polityczną. Popierał Partię Komunistyczną USA, co spowodowało podjęcie przeciw niemu śledztwa przez FBI w latach ataków (patrz: Joseph McCarthy i makkartyzm) na kulturę i intelektualistów amerykańskich. Sam Copland porzucił komunizm, kiedy dowiedział się o prześladowaniach w ZSRR rosyjskiego kompozytora, Dmitrija Szostakowicza. Wówczas, przerażony funkcjonowaniem sowieckiego systemu, zaczął popierać Demokratów. Copland jest powszechnie uznawany za prekursora i ojca współczesnej amerykańskiej muzyki poważnej. Przez długie lata był najpopularniejszym kompozytorem muzyki poważnej w Ameryce. Powstała w 1946 r. III Symfonia Coplanda została okrzyknięta najwybitniejszym amerykańskim dziełem symfonicznym. Muzykolog i pisarz amerykański Howard Pollack w poświęconej Coplandowi monografii użył tytułu Życie i twórczość nadzwyczajnego człowieka (odniesienie do słynnej Fanfary dla zwyczajnego człowieka Coplanda). Był też pierwszym biografem, który podał do publicznej wiadomości fakty z prywatnego życia homoseksualnego kompozytora i wymienił w niej nazwiska jego partnerów.

Maria Callas, właśc. Sophie Cecelia Kalos, Maria Meneghini Callas (ur. 2 grudnia 1923 w Nowym Jorku, zm. 16 września 1977 w Paryżu) – grecka śpiewaczka operowa (sopran) o międzynarodowej sławie. Nazywana była „primadonną stulecia”, „primadonna assoluta” i „La Divina” („Boska”). Była primadonną mediolańskiej La Scali (najczęstsze występy w latach 1951–1958) i Metropolitan Opera w Nowym Jorku. Była obdarzona sopranem dramatycznym (soprano drammatico d'agilità) ze zdolnością do wykonywania partii koloraturowych. Callas była ceniona za umiejętność tworzenia na scenie operowej wielkich kreacji dramatycznych. W opinii krytyków, od strony aktorskiej „żadna ze śpiewaczek nie mogła się z nią równać”. Podziw budziła też niezwykła rozpiętość jej repertuaru, obejmującego partie od wagnerowskich do koloraturowych i bohaterki od silnych postaci tragicznych do dziewcząt. Największe sukcesy odnosiła w wielkich partiach przeznaczonych dla sopranu dramatycznego (Medea, Lady Makbet, Norma, Toska) i belkantowych rolach wymagających znakomitej techniki (Łucja, Amina w Lunatyczce, Elwira w Purytanach, Anna Boleyn, Imogena w Piracie). Sięgała po utwory zapomniane i rzadko wystawiane (Orfeusz i Eurydyka Haydna, Westalka Spontiniego, Pirat Belliniego, opery Glucka) i z powodzeniem przywróciła je scenie. Nagranie Toski pod dyrekcją Victora de Sabaty z Callas w partii tytułowej (EMI, 1953) zostało w 1987 umieszczone w Grammy Hall of Fame. W 2007 Callas została uhonorowana pośmiertnie nagrodą Grammy za całokształt osiągnięć.