KALENDARIUM LISTOPAD

Shirley Walker (ur. 10 kwietnia 1945 w Napa, Kalifornia, zm. 29 listopada 2006 w Reno, Nevada) - amerykańska kompozytorka i dyrygentka. Była jedną z niewielu kompozytorek muzyki filmowej. Stworzyła muzykę do wielu filmów, m.in. seria Oszukać przeznaczenie, Wspomnienia niewidzialnego człowieka, Willard, Krwawe święta oraz seriali: Falcon Crest, Gwiezdna eskadra, China Beach, The Flash. Przy tym ostatnim współpracowała z Dannym Elfman'em, z którym pracowała wspólnie nad wieloma produkcjami (Wigilijny show, Batman). Była członkiem, oraz wiceprzewodniczącym Społeczności Kompozytorów i Liryków (The Society of Composers & Lyricists). Przed śmiercią pracowała nad muzyką do filmu opartego na komiksie Darwyna Cooka DC: The New Frontier. Shirley Walker zmarła 29 listopada 2006 roku z powodu komplikacji spowodowanych udarem mózgu, którego doświadczyła dwa tygodnie przedtem.

Giacomo Antonio Domenico Michele Secondo Maria Puccini (ur. 22 grudnia 1858 w Lukce, zm. 29 listopada 1924 w Brukseli) – włoski kompozytor muzyki operowej, wolnomularz. Jeden z najwybitniejszych kompozytorów operowych wszech czasów. Urodził się w mieście Lukka w rodzinie muzyków. Ojciec, Michele Puccini (1813–1864), prowadził orkiestrę miejską, był także organistą w katedrze i kompozytorem muzyki religijnej. Dziad, Domenico Puccini (1772–1815), był również kompozytorem, autorem utworów orkiestrowych i fortepianowych. Muzykami byli także pradziad Antonio (1747–1832) i prapradziad Giacomo (1712–1781). W wieku pięciu lat, po śmierci ojca, mały Giacomo został wysłany do nauki u wuja, którego zdaniem chłopiec był niezbyt zdolny i przede wszystkim mało zdyscyplinowany. Tym niemniej Puccini został organistą. Zainteresowanie teatrem operowym wzbudziło w nim podobno przedstawienie Aidy Verdiego w Pizie. Pierwsze zachowane kompozycje Pucciniego pochodzą z lat 1876 (Preludium na orkiestrę e-moll) i 1877 (kantata i motet). W latach 1880–1883 Puccini studiował w konserwatorium w Mediolanie, gdzie był uczniem Amilcare Ponchiellego i Antonia Bazziniego. W roku 1883 wziął udział w konkursie na operę jednoaktową, zorganizowanym przez wydawcę Sonzogno. Chociaż jego opera Le Villi (Rusałki) nie otrzymała nagrody, została jednak wystawiona w 1884 w Teatro dal Verme w Mediolanie. Dzieło zwróciło uwagę wydawcy Ricordiego, który zamówił u Pucciniego następną operę, Edgara (wystawioną w La Scali w 1889). Premiera Edgara nie była jednak sukcesem i opera ta jest do dziś bardzo rzadko wystawiana. Przygnębiony nieudaną premierą Edgara, Puccini pracował jednak nad kolejną operą – Manon Lescaut. W tym czasie zamieszkał w małej miejscowości Torre del Lago, nieopodal Lukki. Początkowo wynajmował tam mieszkanie, ale po wielkim sukcesie swojej trzeciej opery zbudował tam sobie willę, która pozostała jego ulubionym domem do końca życia. Premiera Manon Lescaut odbyła się 1 lutego 1893 r. w Turynie. Światowy sukces przyniosła mu dopiero Cyganeria (La Bohème). Z późniejszych dzieł największą popularnością cieszą się: Madame Butterfly, Tosca i niedokończona Turandot. Jego twórczość łączy w sobie tradycje muzyki włoskiej i zdobycze opery niemieckiej (Wagner, Richard Strauss).

Claudio Giovanni Crettinnieo Antonio Monteverdi (ur. 15 maja 1567 w Cremonie, zm. 29 listopada 1643 w Wenecji) – włoski kompozytor, violista (grał na violi da braccio), śpiewak i ksiądz katolicki. Jeden z pierwszych twórców oper. Pierwszą księgę świeckich madrygałów wydał w roku 1587. Od roku 1592 związany z dworem Gonzagów w Mantui, gdzie powstały między innymi jego opery Orfeusz (L'Orfeo, 1607) i Ariadna (L'Arianna, 1608. Do dziś zachował się tylko Lament Ariadny pochodzący z tej opery), kolejne księgi madrygałów oraz Nieszpory najświętszej Maryi Panny (Vespro della Beata Vergine z 1610 roku). Z okresem działalności w Mantui związane jest także jego małżeństwo z Claudią de Cattaneis, z którą miał troje dzieci (jedno z nich zmarło w dzieciństwie). W roku 1607 owdowiał. Narastające po śmierci żony problemy finansowe i zdrowotne przyczyniły się do opuszczenia przez Monteverdiego dworu Gonzagów w Mantui. W roku 1613 przejął obowiązki maestro di cappella weneckiej Bazyliki Św. Marka. W roku 1632 przyjął święcenia kapłańskie. W Wenecji powstały między innymi jego ostatnie księgi madrygałów oraz dialog dramatyczny Combattimento di Tancredi e Clorinda (oparty na Jerozolimie wyzwolonej Tassa). Obfitą twórczość religijną z tego okresu podsumowuje zbiór Selva morale e spirituale. W roku 1640 powrócił do formy opery, tworząc Powrót Ulissesa do ojczyzny (Il ritorno d'Ulisse in patria). W rok później powstało Wesele Eneasza i Lavinii (Le nozze d'Enea con Lavinia, obecnie zaginione), podsumowaniem zaś jego doświadczeń na polu opery okazała się Koronacja Poppei (L'incoronazione di Poppea, 1643). Uważany za jednego z najważniejszych twórców w historii muzyki. Przyczynił się do powstania stylu barokowego w muzyce. Był świadom dokonywanych zmian i wprowadził pojęcie seconda prattica na określenie nowego stylu podporządkowującego muzykę znaczeniu śpiewanego tekstu i poszukującego nowych form ekspresji. Przeciwstawiał przy tym seconda prattica dawnemu prima prattica, stylowi kojarzonemu z takimi postaciami renesansu, jak Josquin des Prés. W swym dorobku ma także dzieła związane ze stylem prima prattica, (przykładem jest Missa In illo tempore z 1610 roku, w której zastosował technikę parodii, wykorzystując motet Gomberta).

Autorstwa Bernardo Strozzi - 1. Tiroler Landesmuseum2. The New York Times, 6 maja 2017, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=29433511

Domenico Gaetano Maria Donizetti (ur. 29 listopada 1797 w Bergamo, zm. 8 kwietnia 1848 tamże) – kompozytor włoski I poł. XIX w. Gaetano był jednym z sześciorga dzieci Andrei, dozorcy domu, w którym mieszkali oraz Dominiki z domu Nava – szwaczki. W 1805 r. jako ośmioletnie dziecko zaczął uczęszczać na Muzyczne Kursy Dobroczynne, prowadzone przez Johanna S. Mayra, na których pozostawał przez dziesięć lat, zyskując sympatię i uznanie nauczyciela. Mayr towarzyszył mu przez całe życie, będąc jego protektorem i przyjacielem. To dzięki staraniom Mayra, który zdawał sobie sprawę z talentu Gaetana, mógł on rozpocząć naukę w sławnym Liceo Filharmonico w Bolonii (dzisiejsze Konserwatorium im. G.-B. Martiniego), którego dyrektorem był Stanislao Mattei. Stypendium przyznane przez Towarzystwo Dobroczynne zapewniło mu spokojny codzienny byt. W liceum Donizetti otrzymał gruntowne wykształcenie muzyczne. Podczas pobytu w Bolonii w 1816 r., napisał swoją pierwszą operę Pigmalion, opartą na starogreckim micie o rzeźbiarzu zakochanym w swoim posągu (została wystawiona dopiero w 1960 w Bergamo). Zainteresowania kompozytora nie kończyły się na operze. Pisał także utwory symfoniczne, kościelne i kameralne. Pierwszy kwartet smyczkowy skomponował dla amatorskiego zespołu w latach 1818/1819. Ogółem napisał 19 kwartetów i 3 kwintety.