Johann Strauss III (ur. 16 lutego 1866 w Wiedniu, zm. 9 stycznia 1939 w Berlinie) – austriacki kompozytor, syn Eduarda Straussa i wnuk Johanna Straussa. Był on nieformalnym kontynuatorem...
Johann Strauss III (ur. 16 lutego 1866 w Wiedniu, zm. 9 stycznia 1939 w Berlinie) – austriacki kompozytor, syn Eduarda Straussa i wnuk Johanna Straussa. Był on nieformalnym kontynuatorem tradycji muzycznych rodziny Straussów po rozwiązaniu orkiestry sygnowanej nazwiskiem jego ojca w 1901 roku. Początkowo nie był doceniany, gdyż zmieniły się gusta publiczności, skłaniającej się na przełomie wieku w kierunku kompozytorów w rodzaju Ferenca Lehára i Oscara Strausa. Mimo że nad jego wszechstronną edukacją muzyczną pieczę sprawował jego wuj Johann Strauss (syn), Johann Strauss III pozostał w pamięci potomnych głównie jako dyrygent. Po niepowodzeniu jego operetki Koty i myszy, której premiera miała miejsce w Wiedniu w 1898 roku, pozostałe dzieła pisał pod pseudonimem, aby nie szargać dobrego imienia swoich znanych krewnych. Johannowi zawdzięczamy uratowanie przed zniszczeniem wielu dzieł sławnych przodków i wydanie ich w 1903 roku po raz pierwszy na płytach gramofonowych. Jego późniejsze prace, w rodzaju Dem Muthigen gehört Die Welt op. 25 (Świat Należy do Śmiałych) i Krönungs-Walzer op. 40 (Walc koronacyjny) z okazji koronacji króla Edwarda VII były znacznie popularniejsze niż jego wcześniejsze dzieła.
Kazimierz Serocki
1981-01-09
Kazimierz Serocki (ur. 3 marca 1922 w Toruniu, zm. 9 stycznia 1981 w Warszawie) – polski kompozytor i pianista. Urodził się 3 marca 1922 w Toruniu jako syn Franciszka. Od najmłodszych lat...
Kazimierz Serocki (ur. 3 marca 1922 w Toruniu, zm. 9 stycznia 1981 w Warszawie) – polski kompozytor i pianista. Urodził się 3 marca 1922 w Toruniu jako syn Franciszka. Od najmłodszych lat przejawiał zdolności i zainteresowania muzyczne. W wieku siedmiu lat rozpoczął naukę w Konserwatorium Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego w Toruniu w klasie fortepianu Marii Drzewieckiej, u której następnie kontynuował studia w Bydgoszczy. W czasie II wojny światowej Serocki mieszkał w Warszawie, pracując jako pianista kawiarniany. W tym okresie twórca podjął pierwsze młodzieńcze próby kompozytorskie (m.in. Etiuda, Preludium, dwa Mazurki). W wieku 22 lat Serocki rozpoczął naukę fortepianu u Zofii Buckiewiczowej i w zakresie kompozycji u Kazimierza Sikorskiego w konspiracyjnym Konserwatorium warszawskim. Od 1945 przez rok studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Łodzi, gdzie kształcił się pod kierunkiem Stanisława Szpinalskiego (dyplom z fortepianu) i Kazimierza Sikorskiego (dyplom z kompozycji). Po wojnie Serocki pełnił także przez krótki czas funkcję kierownika muzycznego Teatru Powszechnego w Warszawie. W 1946, po zawarciu związku małżeńskiego z Zofią Adamowską, wyjechał na roczne stypendium polskiego Ministerstwa Kultury i Sztuki do Paryża na uzupełniające studia u Nadii Boulanger i Lazare Levy. Dyscyplina formalno-techniczna wykształcona przez Serockiego w tym okresie będzie cechować niemal wszystkie jego późniejsze utwory. Równolegle kompozytor pogłębiał swoje pianistyczne umiejętności pod okiem Lazara Lévy'ego. W 1948 wrócił do Warszawy. W następnym roku otrzymał III nagrodę (I i II nie przyznano) za 4 tańce ludowe na małą orkiestrę oraz wyróżnienie za Sonatinę na fortepian na II Konkursie Kompozytorskim im. F. Chopina, organizowanym przez Związek Kompozytorów Polskich. W tym samym roku na zjeździe kompozytorów i muzykologów w Łagowie Lubuskim Serocki, Jan Krenz i Tadeusz Baird, połączeni postawą ideową wyrażającą się w dążeniu do umiarkowanej nowoczesności, zrzeszyli się w tzw. Grupę 49. W 1951 uzyskał III nagrodę na Festiwalu Muzyki Polskiej za kantatę Murarz Warszawski, rok później natomiast nagrodę państwową II stopnia za muzykę do filmu Młodość Chopina w reżyserii Aleksandra Forda. Nurt muzyki filmowej towarzyszył Serockiemu – równolegle do jego głównych zainteresowań artystycznych – niemal przez cały okres działalności kompozytorskiej. W tym okresie – po kilku wykonaniach swojego Koncertu romantycznego na fortepian i orkiestrę – Serocki zarzucił karierę pianistyczną poświęcając się kompozycji. W 1952 młody twórca podczas przygotowań do prawykonania jego I Symfonii poznał puzonistę Juliusza Pietrachowicza. Przyjaźń dwóch muzyków zaowocowała kreatywną współpracą i kilkoma utworami puzonowymi napisanymi przez Serockiego. Za jeden z nich – Koncert puzonowy, a także I Symfonię – kompozytor zdobył nagrodę Ministra Kultury i Sztuki w 1955. W 1956 wspólnie z Tadeuszem Bairdem przyczynił się do zorganizowania Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej, organizowanego następnie cyklicznie i znanego od 1958 pod nazwą „Warszawska Jesień”. W tym roku wygrał też – dzięki nadesłanej Sinfonietcie na 2 orkiestry smyczkowe – Konkurs Kompozytorski im. Grzegorza Fitelberga (za ten utwór otrzymał również III punktację na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu w 1959). W latach 1957–1958 Serocki uczestniczył w Międzynarodowych Kursach Wakacyjnych Nowej Muzyki w Darmstadt. W następnych latach kompozytor zdobywał kolejne nagrody w Konkursach Kompozytorskich im. Grzegorza Fitelberga, m.in. za utwory będące efektem oryginalnej polemiki artystycznej z pomysłami zasłyszanymi w kolebce drugiej awangardy – II nagrodę za cykl pieśni Oczy powietrza (1958), wyróżnienie za Musica concertante (1959), II nagrodę za Epizody na smyczki i 3 grupy perkusji (1960). W 1963 r. kompozytor uhonorowany został nagrodą Ministra Kultury i Sztuki za całokształt twórczości a 3 lata później nagrodą Związku Kompozytorów Polskich. Pośród licznych nagród i wyróżnień przyznanych Serockiemu znalazły się także: VII punktacja za Freski symfoniczne na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu, nagroda państwowa I stopnia za wybitne osiągnięcia w twórczości kompozytorskiej (1972), nagroda Fundacji im. Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku (1975) czy Prix Italia za nagranie Pianophonie na fortepian, elektroniczne przetworzenie dźwięku i orkiestrę (1978). Ponadto Serocki tworzył muzykę do przedstawień teatralnych. Zapisał się w kartach historii muzyki również jako juror konkursów kompozytorskich organizowanych przez Polskie oraz Międzynarodowe Towarzystwo Muzyki Współczesnej. Od 1984 Polskie Towarzystwo Muzyki Współczesnej ogłasza – adresowany do twórców wszelkich narodowości – Międzynarodowy Konkurs Kompozytorski im. Kazimierza Serockiego, którego przedmiotem jest utwór orkiestrowy. Konkurs dający utalentowanym kompozytorom szanse zaistnienia i propagujący nową muzykę, organizowany jest od 1996 co dwa lata (wcześniej w cyklu trzyletnim). Zmarł po ciężkiej chorobie 9 stycznia 1981 w lecznicy Ministerstwa Zdrowia w Warszawie. Kompozytor został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim (kwatera 1-1-25).
